Trang chủ › Không tìm thấy trang

Axit Photphoric (H3PO4)

Hóa Chất Miền Bắc - tháng 12 01, 2024 -
Nội Dung

Axit photphoric (H₃PO₄) là một axit vô cơ yếu, có nhiều ứng dụng trong công nghiệp, nông nghiệp, thực phẩm và y học. Dạng phổ biến nhất của hóa chất này là dung dịch không màu, sánh, dễ hòa tan trong nước.

I. Tính chất của H₃PO₄

1. Tính chất vật lý:

  • Là chất lỏng không màu, không mùi, vị chua.
  • Có khả năng hòa tan tốt trong nước, tạo dung dịch axit yếu.
  • Dạng tinh thể có thể xuất hiện ở nhiệt độ dưới 21°C.

2. Tính chất hóa học:

  • Tính axit:
    H₃PO₄ là axit yếu, có thể phân ly theo 3 giai đoạn: H3PO4↔H++H2PO4−H_3PO_4 \leftrightarrow H^+ + H_2PO_4^- H2PO4−↔H++HPO42−H_2PO_4^- \leftrightarrow H^+ + HPO_4^{2-} HPO42−↔H++PO43−HPO_4^{2-} \leftrightarrow H^+ + PO_4^{3-}
  • Phản ứng với bazơ: Tạo ra các muối photphat hoặc hydro photphat. H3PO4+NaOH→NaH2PO4+H2OH_3PO_4 + NaOH \rightarrow NaH_2PO_4 + H_2O
  • Tính oxi hóa và khử: Ở nhiệt độ cao, H₃PO₄ không dễ bị khử hoặc oxi hóa.

II. Điều chế và sản xuất H₃PO₄

  1. Trong phòng thí nghiệm:

    • Điều chế bằng cách cho photpho pentoxit (P₂O₅) tác dụng với nước: P2O5+3H2O→2H3PO4P_2O_5 + 3H_2O \rightarrow 2H_3PO_4

  2. Sản xuất công nghiệp:

    • Quy trình ướt: Sử dụng quặng photphorit hoặc apatit, cho phản ứng với axit sulfuric: Ca3(PO4)2+3H2SO4+6H2O→2H3PO4+3CaSO4⋅2H2OCa_3(PO_4)_2 + 3H_2SO_4 + 6H_2O \rightarrow 2H_3PO_4 + 3CaSO_4 \cdot 2H_2O Sản phẩm là axit photphoric có độ tinh khiết thấp, thường dùng trong công nghiệp phân bón.
    • Quy trình nhiệt: Đốt cháy photpho (P) để tạo P₂O₅, sau đó cho P₂O₅ tác dụng với nước để thu được axit photphoric tinh khiết.

III. Cách pha loãng H₃PO₄

  1. Quy trình pha loãng:

    • Rót từ từ axit H₃PO₄ đặc vào nước trong khi khuấy đều để tránh hiện tượng nhiệt độ tăng đột ngột.
    • Dùng dụng cụ chịu axit và nhiệt.

  2. Lưu ý khi pha loãng:

    • Không rót nước vào axit để tránh nguy cơ bắn tóe.
    • Thao tác ở nơi thoáng khí và đeo đồ bảo hộ đầy đủ.

IV. Ứng dụng của H₃PO₄

  1. Trong công nghiệp:

    • Sản xuất phân bón: Là nguyên liệu chính để sản xuất phân lân như supephotphat và diamoni photphat (DAP).
    • Chất tẩy rửa: Dùng trong sản xuất các chất tẩy rửa công nghiệp và gia dụng.
    • Luyện kim: Tẩy rỉ kim loại, đặc biệt là sắt và thép.

  2. Trong thực phẩm:

    • Dùng làm chất điều chỉnh độ chua trong đồ uống (ví dụ: nước ngọt có ga).
    • Chất ổn định và bảo quản thực phẩm.

  3. Trong y học:

    • Là thành phần trong một số thuốc kháng axit và siro ho.

  4. Ứng dụng khác:

    • Sản xuất vật liệu chịu lửa và thủy tinh quang học.
    • Sử dụng trong các phản ứng hóa học để tạo hợp chất chứa photpho.

V. Bảo quản H₃PO₄

  • Lưu trữ trong thùng nhựa hoặc thùng chứa bằng vật liệu chịu axit, kín nắp để tránh bay hơi.
  • Đặt ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp và nhiệt độ cao.
  • Tránh để gần các chất kiềm hoặc chất dễ phản ứng mạnh.

VI. Lưu ý khi sử dụng H₃PO₄

  1. An toàn lao động:

    • Đeo găng tay, kính bảo hộ, khẩu trang khi tiếp xúc với axit.
    • Tránh hít phải hơi axit và không để axit tiếp xúc trực tiếp với da, mắt.

  2. Xử lý sự cố:

    • Nếu H₃PO₄ dính vào da, rửa ngay bằng nhiều nước sạch.
    • Trong trường hợp bắn vào mắt, rửa mắt dưới vòi nước trong ít nhất 15 phút và đến cơ sở y tế ngay.

  3. Cảnh báo:

    • Không trộn axit photphoric với chất oxi hóa mạnh hoặc kim loại hoạt động để tránh phản ứng nguy hiểm.
    • Hạn chế sử dụng axit đậm đặc trong không gian kín.

Kết luận

Axit photphoric (H₃PO₄) là một hóa chất quan trọng với nhiều ứng dụng thực tiễn. Tuy nhiên, cần sử dụng và bảo quản đúng cách để đảm bảo an toàn cho sức khỏe và môi trường. Tuân thủ các nguyên tắc an toàn sẽ giúp khai thác hiệu quả tiềm năng của hóa chất này.

096.474.5075