Phản ứng giữa Cl2 H2O
1. Phương trình phản ứng
Khi khí clo (Cl₂) tan trong nước, xảy ra phản ứng tạo axit clohydric (HCl) và axit hipoclorơ (HClO):
2. Chi tiết phản ứng
Cơ chế phản ứng:
Clo tan trong nước, phân ly một phần để tạo HCl và HClO. HCl là axit mạnh, trong khi HClO là chất oxi hóa mạnh, có khả năng diệt khuẩn và làm mất màu các hợp chất hữu cơ.Điều kiện phản ứng:
- Phản ứng xảy ra ở điều kiện thường.
- Tùy thuộc vào pH của dung dịch, HClO có thể tồn tại dưới dạng ion hipoclorit ():
Tính chất oxi hóa khử:
- Clo vừa là chất oxi hóa vừa là chất khử.
- Axit hipoclorơ (HClO) có tính oxi hóa mạnh, giúp tiêu diệt vi khuẩn, virus và các vi sinh vật.
3. Ứng dụng của phản ứng
- Khử trùng nước:
- Phản ứng này là cơ sở cho việc sử dụng clo trong xử lý nước sinh hoạt và nước bể bơi để diệt khuẩn. HClO là thành phần chính giúp khử trùng.
- Làm sạch và tẩy trắng:
- Sản phẩm của phản ứng này (HClO) có khả năng làm mất màu và tẩy trắng nhiều chất hữu cơ, được ứng dụng trong sản xuất hóa chất tẩy rửa.
- Công nghiệp hóa chất:
- Phản ứng được sử dụng để điều chế các hợp chất clo khác, như natri hipoclorit () hoặc canxi hipoclorit (\text{Ca(ClO)_2}).
4. Bài tập liên quan
Bài tập 1:
Tính lượng clo cần thiết để xử lý 10 L nước nếu mỗi lít nước cần 0,5 g HClO (giả sử hiệu suất phản ứng là 100%).
Lời giải:
Phương trình phản ứng:
Tỉ lệ mol:
- Khối lượng HClO cần: .
- Số mol HClO: .
- Theo tỉ lệ mol, số mol .
- Khối lượng clo cần: .
Bài tập 2:
Clo hóa nước tạo HClO để xử lý nước bể bơi. Viết phương trình ion thu gọn trong môi trường kiềm.
Lời giải:
Trong môi trường kiềm, clo phản ứng với nước tạo ion :
5. Lưu ý khi thực hiện phản ứng
An toàn:
- Clo là khí độc, cần thực hiện trong khu vực thông thoáng hoặc có hệ thống hút khí.
- Tránh tiếp xúc trực tiếp vì HClO và HCl gây kích ứng da, mắt.
Kiểm soát pH:
- HClO chỉ hiệu quả tối ưu ở pH khoảng 6,5 - 7,5. Ở pH cao hơn, nó chuyển thành ion kém hiệu quả hơn.
- Cần đo và điều chỉnh pH phù hợp trong xử lý nước.
Bảo quản:
- Nếu cần lưu trữ clo hoặc dung dịch sau phản ứng, nên để trong thùng kín, tránh ánh sáng trực tiếp để hạn chế phân hủy HClO.
Kết luận
Phản ứng giữa Cl₂ và H₂O là cơ sở của nhiều ứng dụng quan trọng trong xử lý nước và công nghiệp hóa chất. Tuy nhiên, cần tuân thủ các biện pháp an toàn và kiểm soát phản ứng để đảm bảo hiệu quả và an toàn khi sử dụng.